Czy należy kontrolować sprzęt wspinaczkowy? Przepisy dotyczące kontroli sprzętu indywidualnego (SOI) zawarte w normie PN-EN 365 (Środki ochrony indywidualnej chroniące przed upadkiem z wysokości) nie obejmują sprzętu sportowego i rekreacyjnego. Oznacza to, że obowiązkiem kontroli objęty jest sprzęt przeznaczony do ochrony zdrowia i życia pracowników wykonujących pracę. W myśl powyższego stwierdzenia sprzęt sportowy i rekreacyjny nie musi być poddawany corocznym kontrolom, ale czy na pewno?

Sprzęt prywatny a wypożyczany lub udostępniany klientom

Sprawa jest jasna, gdy odpowiadamy jedynie za swoje życie i zdrowie. Nikt nie zabroni nam korzystać z uszkodzonego, nieprawidłowego czy zużytego sprzętu. Wymiana starej uprzęży, liny czy kasku podyktowana jest najczęściej zdrowym rozsądkiem, a nie regulacją prawną.

Zupełnie inną sytuację mamy, gdy to my wypożyczamy lub udostępniamy sprzęt w ramach usługi wypożyczalni sprzętu (np. na via ferraty), prowadzimy ściankę wspinaczkową, bawialnię czy park linowy. Zawierając umowę z klientem jesteśmy odpowiedzialni za stan techniczny powierzonego sprzętu oraz musimy być przekonani, iż wypożyczający wie jak prawidłowo go użytkować.

Instrukcje użytkowania sprzętu

Większość producentów w instrukcjach użytkowania sprzętu (także sportowego) podkreśla potrzebę kontroli sprzętu co najmniej co 12 miesięcy. Jest to istotna przesłanka wskazująca na potrzebę kontroli sprzętu wspinaczkowego. W myśl tej regulacji należy podjąć wszelkie działania w celu zakatalogowania sprzętu, jego identyfikacji oraz kontroli.

Podsumowanie

Sprzęt rekreacyjny, który używamy jako użytkownicy lub udostępniamy jako wypożyczalnia, park linowy czy ścianka wspinaczkowa lub inny obiekt rekreacyjny powinien ze względów bezpieczeństwa podlegać przeglądom. Kontrole takie gwarantują i zapewniają najwyższy poziom bezpieczeństwa. Osobą odpowiedzialną za przeglądy powinna być osoba, która zna dany rodzaj sprzętu i potrafi go zidentyfikować. Ma możliwość określenia parametrów, maksymalny okres użytkowania oraz metody konserwacji. Musi posiadać na tyle obszerną wiedzę, aby rozpoznawać uszkodzenia i symptomy zużycia oraz w razie możliwości i potrzeby dokonać niezbędnych napraw. W rzeczywistości kontrola taka jest procesem bardzo złożonym i powinna być zlecona osobom kompetentnym. Osoba kompetentna posiada odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w prowadzeniu przeglądu sprzętu danego producenta i jest gwarantem prawidłowej oceny sprzętu.

Przykłady uszkodzonego lub zużytego sprzętu

Niestety realia są odmienne od ideałów, a ma na to wpływ przede wszystkim słabe lub niewystarczające wyszkolenie obsługi, brak świadomości kadry zarządzającej, niezauważanie lub lekceważenie potencjalnych zagrożeń. Oto kilka przykładów, zdjęcia mojego autorstwa:

Uszkodzony system regulacyjny obwodu kasku (Ścianka wspinaczkowa w bawialni).

Zużyty łącznik uprzęży (Ścianka wspinaczkowa w bawialni).

Uszkodzona taśma lonży, znacznie wytarty karabinek (Park linowy).